دهلی‌نو از همکاری با تهران عقب نشینی کرد

دهلی‌نو از همکاری با تهران عقب نشینی کرد

بر اساس اطلاعات منابع ما، دهلی‌نو در تلاش برای جلب نظر مساعد دولت ترامپ از چندین شرکت دولتی هندی درخواست کرده که پروژه‌های عمرانی خود در منطقه آزاد تجاری بندر چابهار، در جنوب شرقی ایران را کند و یا حتی متوقف سازند.

وقتی نارندرا مؤدی، نخست‌وزیر هند، در می 2016 به تهران رفت، تعدادی توافق دو جانبه با منطقه آزاد، بالاخص توسط بانک صادرات و واردات هند، منعقد شد که نشان دهنده روابط حسنه دو کشور بود.

دولت هند اعلام کرد به محض اینکه تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران برداشته شود، سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در این منطقه انجام خواهد داد.

شرکت‌های غول‌آسای هندی شامل شرکت ملی آلومینیوم (NALCO) و شرکت مواد شیمیایی و کودسازی راشتریانا (RCF) به شدت تشویق به سرمایه‌گذاری شدند.

اکنون، هند واهمه دارد که این پروژه‌ها دولت ترامپ را که رویکرد سردی در قبال ایران دارد، ناراحت کنند. هند هنوز برای اینکه مبادلات خود را به جای روپیه با یورو انجام دهد، منتظر اجازه واشنگتن است. دهلی، چند ماه پیش، دنبال یک بانک کارگزار اروپایی بود که بتواند عملیات جبران پولی برای ریال ایران را انجام دهد.

دانشمندان ایرانی در کشورهای عربی چه می‌کنند؟/ نخبه دزدی شیوخ عرب زیر سایه برجام

بی‌توجهی ۳ ساله دولت یازدهم به نخبگان، کشور را در آستانه یک فاجعه جدید در فرار مغزها قرار داده است. این بار شیوخ حاشیه خلیج برای دانشگاهیان ایران نقشه کشیده‌اند.

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، کشورهای عربی در کمین نخبگان ایرانی نشسته‌اند. هفته گذشته 2 تن از مقامات مسئول با ابراز نگرانی از فعالیت‌های کشورهای عربی حوزه خلیج فارس برای جذب نخبگان ایرانی به مقامات مسئول هشدار دادند. به نظر می‌رسد بی‌توجهی 3 ساله دولت یازدهم به نخبگان، کشور را در آستانه یک فاجعه جدید در فرار مغزها قرار داده است. این بار شیوخ حاشیه خلیج برای دانشگاهیان ایران نقشه کشیده‌اند.

 

دانشمندان فضایی ایران به امارات می‌روند؟

«بحث ماهواره‌های دانشجویی غرور ملی است و در خروج نخبگان از کشور نیز تاثیرگذار است، در حال حاضر کشور امارات که یک کشور بسیار کوچک است در حوزه علم و فناوری و حوزه فضایی بودجه‌های بالایی را مدنظر قرار داده و بسیاری از محققان کشورهای همسایه را جذب می‌کنند که این مسئله یک خطر محسوب می‌شود.» منصور کبگانیان دبیر ستاد اجرایی نقشه جامع علمی کشور، هفته گذشته مطرح کرد.

 

او با اشاره به کارشکنی‌ها در روند رشد علمی کشور اضافه کرد: «انتظار داریم دولت با وظایفی که در  حمایت از علم و فناوری دارد در این حوزه‌ها قاطع باشد و فشارهایی که بخش‌های دیگر دستگاه‌های اجرایی برای کند کردن حرکت علمی وارد می‌کنند از سوی هیات دولت مورد توجه قرار نگیرد.»

 

برنامه فضایی ایران از سال 86 با پرتاب اولین کاوشگر شروع شد و توانست خیلی سریع توجه‌های جهانی را به خود جلب کند. پس از آن هم چندین پرتاب موفق ماهواره و موجود زنده به فضا ظرفیت‌های بی‌نظیر ایران در این عرصه را اثبات کرد. با روی کار آمدن دولت یازدهم اما سیاست‌های دولتی در این حوزه تغییرات بسیاری کرد. دکتر فتح‌الله امی رئیس سازمان فضایی کشور در این خصوص می‌گوید: «سند جامع توسعه هوافضای کشور در دو بخش هوایی و فضایی در سال 90 تدوین شد. بر اساس بخش فضایی این سند، ایران باید تا سال 1404 به جایگاه اول منطقه در تسخیر فضا دست یابد. ما برای دستیابی به این هدف تاکنون 8 پرتاب را انجام دادیم. این پرتاب‌ها از سلول شروع شد و به پرتاب میمون خاتمه یافت اما در حال حاضر به دلیل نبود اعتبارات، این فعالیت‌ها از 2 سال قبل متوقف شده است.»

 

هم زمان با برجام‌بازی‌های ایران در 3 سال اخیر کشورهای عربی منطقه مانند امارات که روزگاری خواب نزدیک شدن به توانمندی‌های علمی ایران را هم نمی‌دیدند با سرعت در حال تکمیل پروژه‌های فضایی خود هستند. اماراتی‌ها که داشتن استعدادهای بومی در این حوزه محروم هستند، سعی دارند با جذب نخبگان از دیگر کشورها تا سال 2021 یک کاوشگر به مریخ بفرستند.

 

حالا تعطیل شدن برنامه فضایی ایران فرصتی تاریخی به شیوخ دبی داده است تا با جذب دانشمندان ایرانی با سرعت بیشتری برنامه ایران برای تبدیل شدن به بزرگترین قدرت فضایی منطقه و در دست گرفتن بازار چند میلیارد دلاری آن را به چالش بکشند.

 

برنامه‌ریزی شیوخ عرب برای جذب هیئت علمی ایرانی

مخبر دزفولی دومین مسئولی بود که درباره جذب نخبگان ایرانی در کشورهای عربی هشدا داد. دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: براساس یک طرح جامع مطالعاتی که در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تهیه شده، برخی از کشورهای همسایه با سرمایه‌گذاری‌های کلان در حال دوپینگ علمی به‌منظور افزایش سرعت رشد علمی خود هستند. در همین راستا جذب اساتید نخبه کشورمان در دستور کار قرار گرفته و با پیشنهادهای اغواکننده مالی تعدادی از این افراد هم جذب کشورهای هدف شده‌اند.

 

دزفولی ادامه داد: به‌عنوان مثال یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران با حقوق ماهیانه بیش از 50 میلیون تومان به یکی از این کشورها مهاجرت کرده است.

 

داستان جذب نخبگان علمی ایران در کشورهای عربی محدود به این ماجرا نیست. متخصصان بسیاری در حوزه‌های مختلف به خصوص صنعت نفت هستند که بر خلاف میل باطنی برای عرب‌ها کار می‌کنند. چندی پیش یکی از همین متخصصان در رنجنامه‌ای نوشت: «متاسفانه در شرکتی که اینجانب به عنوان مهندس شبیه ساز مخزن در آن مشغول به کارم (شرکت قطر پترولیوم) بیش از صد مهندس نفت ایرانی برای کشوری کار می‌کنند که در بزرگترین مخزن گاز کشف شده دنیا در دل خلیج فارس با کشور عزیزمان در این مخزن مشترک المنافع است.»

 

کاری که روحانی با نخبگان کرد

روند جذب نخبگان ایرانی در مراکز علمی و صنعتی کشورهای حاشیه خلیج فارس بیش از آنکه حاصل پول و برنامه‌ریزی شیوخ عرب باشد، نتیجه ناتوانی مسئولان ایرانی است. وقتی با تصمیم یک شبه آقای وزیر دانشجویان صنعت نفتی از کار بی‌کار می‌شوند، نباید انتظار داشته باشیم خارجی‌ها برای دزدیدن نخبگان ایرانی طمع نکنند. با قاطعیت می‌شود گفت هیچ ایرانی با عشق و علاقه برای قطر یا امارات کار نمی‌کند. شاید بسیاری هم آنها را متهم به پشت کردن به وطن کنند اما باید بپذیریم حال نخبگان در کشورمان خوب نیست. وقتی دولت برای بازی سیاست با آبروی بهترین دانشجویان(بورسیه) بازی می‌کند. وقتی برای خوش آمد خارجی‌های سال‌ها دست‌آورد هسته‌ای نخبگان ایرانی پلمپ می‌شود. وقتی دانشجویان مملکت هر روز به جای کلاس و آزمایشگاه باید جلوی درب اتاق مسئولان پیگیر مشکلات صنفی‌شان باشند. انتظار ماندن، اگر زیاده خواهی نباشد، توقع بسیار زیادی است.

کم‌توجهی دولت به طرح تولید همزمان آب و برق

کم‌توجهی دولت به طرح تولید همزمان آب و برق

طرح ناب که با هدف تولید همزمان آب و برق در مقیاسی بزرگ (حدود ۵۰هزار مگاوات) از سال گذشته به دولت ارائه شده، هنوز اقبالی به کسب موافقت یا تصمیم مساعدی از سوی دولت برای بررسی و اجرا نداشته است.

نگذارید قصه ما عبرت تاریخ شود

بسم الله الرحمن الرحیم

در شرایط تاریخی که ما در آن هستیم که دشمن خارجی از همه سو ما را احاطه کرده و عواملش را در داخل کشور نفوذ داده و از داخل و خارج کمر همت به نابودی ما بسته اند . و از هر فرصتی برای از بین بردن آخرین قلعه اسلام (انقلاب اسلامی ایران) و آخرین امید مردم جهان استفاده کرده و هر روز فتنه تازه ای را برایمان تدارک می بینند . این قلعه را دیده بان هاییست که فقدانشان سقوط را در بر دارد. (ماجرای شیخ فضل الله نوری را یادتان رفته؟ بعد از او چه پیش آمد؟ مردم دچار رضا خان شدند ). دشمن برای راحت کردن کار نفوذی هایش جنجال های زیادی به پا میکند تا برای نفوذی ها حاشیه امن درست کند و بزرگترین مانع او دیده بان های ماست(حذف فیزیکی شهید مطهری و شهید آیت و شهید آیت الله بهشتی و جاوید اثر احمد متوسلیان و... ) را یادمان رفته؟

حسن عباسی هم از محدود دیده بان هاست و روشن گری هایش مایه بیداری ما که در این راه تجربه ها اندوخته و دشمن از او زخم ها خورده

اگر به دلیل بیان واقعیات اما با لحنی تند تقسیم وظایف و اختیارات ارتش و سپاه و بسیج را گفته لحنش تند بوده آن هم در سال 89 آن هم در کرسی نظریه پردازی که مصونیت افراد در کرسی نظریه پردازی با حکم حکومتی ولایت فقیه آیت الله عظمی خامنه ای این افراد غیر قابل تعقیب بوده و نطق هایشان آزاد هست و نظریات در بستر امن شکل گرفته و رشد میکنند.

اما اگر حکم بدین منوال است که کوچک کردن ارتش و سپاه جرم تلقی شود نظر وزیر امور خارجه که در کرسی نظریه پردازی نبوده و از تریبون  تالار علامه امینی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران گفت : "آمریکا که می تواند با یک بمب تمام سیستم دفاعی ما را از کار بیاندازد"

روحانی هم اخیراً گفته است که ایران نمیتواند در مقابل قدرت های بزرگ بایستد. این موضع گیری هم در کرسی نظریه پردازی نبوده و این حرف ها از این مسئول می تونه موضع ما رو در مقابل کشور های دیگه تضعیف کنه

اقدامات دولت در جهت تضعیف توان دفاعی کشور به صورت عملی قابل تامل هست مثل کم کردن 5000 میلیارد تومان از بودجه دفاعی اتفاقیه؟؟؟

و همچنین برجام که خرید های نظامی ما رو محدود و تعامل ما با بقیه رو سخت تر کرد هر چند که ما تمام تعهدات را انجام دادیم واز آن طرف هیچ چیز عایدمان نشد 

و یا رکود که روحانی خودش از روی آن می رود و می آید و مردم  را با خود نمی برد

 و یا ریاست بر جنبش عدم تعهد که فرصتی بود که تا چندین دهه دیگر دستمان از آن کوتاه خواهد بود و استفاده ای نشد

و یا آن حقوق های که با کارایی فرد تناسب نداشته و فاصله هزار برابری دارد حرف ما این است که دانشمندی که کارایی اش بیشتر از درآمدش هست و پیشنهاد های وسوسه کننده از دیگر کشور ها برای می آید آیا در در ایران میماند؟؟؟ وقتی که میبیند سیبزمینی حقوق 250 میلیونی میگیرد؟ و یا نخاله ها و کرم ها و زالو هایی که حقوق نجومی میگیرند؟ این آفت ها باید سوزانده شوند تا بقیه جامعه را آلوده نکنند هر چند که برادر رئیس جمهور باشند

و یا رانت هایی که به حلقه سرخه وصل اند

و یا کاهش رتبه علمی ایران و بی مهری به دانشمندان و نخبه گان و افراد مفید

نفوذی ها موریانه وار ستون های قدرت ما را می خورند و هر بار صدایی را علم میکنند و جنجالی تازه را تا صدای جویدنشان را کسی نشنود 

از صندوقچه تاریخ چیز هایی را برمیدارند و صبر میکنند و وقتی که حواس مردم به آنها معطوف شود و در تنگنا گیر کردند آن را در میان مردم رها کرده و موش فتنه را میان آنان انداخته و صید خود را میکنند و به ریش ما میخندند و وقتی که سواری خود را گرفتند پشیمانی برای ما دیگر سودی نخواهد داشت و برای عبرت گرفتن دیگران مفید خواهیم بود و دیگر هیچ.

در کرسی نظریه پردازی باید آینه بود که نقاط قوت و ضعف را با هم ببینیم و آینه را کسی به جرم آینه بودن نمیشکند . تابلو نیست که ما را بفریبد که در شرایط واقعی نابود شویم (لباس تازه امپراتور خخخ) 

این فتنه سنگ محکی بود برای آقایان که صحه صدرشان کم بود و بصیرتشان نیز هم

 نیزه نگهبانان قلعه به جای دشمن به دوست نشانه رفته و تیر دشمن قلب نگهبانان را

دشمنان خارجی و نفوذی ها این بار از سخنان تقطیع شده حسن عباسی برای خود حاشیه امن ساخته و چه خوب فهمیده اند که دیده بان ها را یک به یک بزنند تا قلعه اسلام سقوط کند .

یا از دیگران عبرت میگیرید یا مایه عبرت دیگران خواهید شد.

پرفسور کردوانی در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجو:

 کلانتری خودش کشاورزی را توسعه داد حالا می‌گوید مقصر کشاورزان هستند!/ هیچ راهی برای احیای دریاچه ارومیه وجود ندارد

کلانتری معتقد است در زمان وزارت خودش کشاورزی آذربایجان توسعه پیدا کرد. ۱۳ سال وزیر بود. تمام کشاورزی آن زمان توسعه پیدا کرد. حالا آقای وزیر کشاورزی مسئول شده می‌گوید این آب را کشاورزان هدر دادند!

پروفسور کردوانی، پدر کویرشناسی ایران و چهره ماندگار جغرفیا است. او سال ۱۳۴۵ پس از دریافت مدرک دکتری از آلمان به ارومیه آمد و عضو هیئت موسس دانشگاه ارومیه بود. پروفسور در دوران جوانی خاطراتی خوشی از دریاچه ارومیه دارد. کردوانی می‌گوید وقتی از او خواستند فکری برای دریاچه بکند با چهره ناشناس منطقه را بررسی کرد. نتیجه بررسی‌هایش اشک‌هایش را در می‌آورد. او معتقد است هیچ راهی برای احیای دریاچه وجود ندارد و منتقد جدی سیاست‌های دولت برای احیای دریاچه ارومیه است. کردوانی در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجو ضمن توضیح دلایل انتقاداتش، پیشنهاداتی برای دریاچه ارومیه مطرح می‌کند.

تجربه‌ رشد شکننده در اقتصادهای شرق آسیا

تجربه‌ رشد شکننده در اقتصادهای شرق آسیا

برخی از عوارض مؤثر بر اقتصاد کشورها تکانه‌های اقتصادی دنیا است که پیش می‌آید؛ مثل همان چیزی که در این سالها پیش آمد و در برهه‌های دیگری پیش آمده که این تأثیر میگذارد برروی کشورها. من یک‌وقتی گفتم، رئیس یکی از کشورهای آسیای جنوب شرقی آمد و با من ملاقات کرد؛ در آن دوره‌ای که در این منطقه آن شکست عجیب به وجود آمد؛ حرف او به من این بود، گفت شما فقط بدانید، ما در یک شب از یک کشور غنی تبدیل شدیم به یک کشور فقیر! یعنی اقتصاد غیر مقاوم این‌جوری است.(۱۳۹۲/۱۲/۲۰)

پیشرفت و رشد اقتصادی می‌تواند با الگوهای متفاوتی محقق شود. در این میان، برقراری توازن میان نیروهای درونی و بیرونی رشد و همچنین توازن بین نیروهای واقعی و بخش مالی اقتصاد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مواجهه‌ی شتاب‌زده برای رسیدن به رشد اقتصادی (به هر قیمت) می‌تواند از طریق بر هم زدن توازن‌های دوگانه، اقتصاد کشورها را با شکنندگی و بحران مواجه نماید. بحران سال ۱۹۹۷ شرق آسیا از نمونه‌های درس‌آموزی است که نشان داد عدم توجه به متغیرهای مقاومتی می‌تواند ثمرات سال‌ها رشد اقتصادی را به‌یکباره در معرض نابودی قرار دهد. جالب است بدانیم که پیامد الگوهای بحران‌زای رشد اقتصاد، در هزینه‌های رفاهی و مادی طبقات مختلف جامعه و حتی گسترش فقر و بی‌اخلاقی خلاصه نمی‌شود، بلکه می‌تواند عواقب سیاسی نیز به‌دنبال داشته باشد؛ چنان‌که دولت سی‌ساله‌ی ژنرال سوهارتو در اندونزی به‌واسطه‌ی بحران شرق آسیا خاتمه یافت.
 
دوره‌ی رشد و غفلت از شکنندگی
در ۲۶ سپتامبر سال ۱۹۹۳ میلادی، بانک جهانی که مدت‌ها چشم خود را بر پدیده‌ی متفاوت رشد اقتصادی کشورهای آسیای جنوب شرقی بسته بود، با فشار ژاپن بالأخره گزارشی را منتشر ساخت که تا مدت‌ها نام آن در محافل اقتصادی و سیاسی شنیده می‌شد: معجزه‌ی شرق آسیا. به قول جوزف استیگلیتز (برنده‌ی جایزه‌ی نوبل اقتصاد)، دلیل نادیده گرفتن نیز روشن بود: توفیق کشورهای این منطقه به‌خاطر آن بود که به دستورات «اجماع واشنگتن» (که به‌شدت مورد حمایت این سازمان‌ها بود)، جز در مورد آنچه به ثبات اقتصاد کلان مربوط می‌شد، وقعی ننهاده بودند.

براساس گزارش ۳۷۰صفحه‌ای فوق، کشورهای منطقه‌ی شرق آسیا در بیست سال منتهی به سال ۱۹۹۰ توانستند به بالاترین نرخ رشد اقتصادی در مقایسه با سایر مناطق جهان دست یابند. اگرچه در منطقه‌ی شرق آسیا، ۲۳ کشور وجود داشت، اما بیشتر این موفقیت‌ها حاصل تلاش هشت کشور کره‌ی جنوبی، هنگ‌کنگ، تایوان، سنگاپور (ببرهای چهارگانه)، ژاپن و کشورهای تازه‌صنعتی‌شده‌ی جنوب شرق آسیا یعنی اندونزی، مالزی و تایلند بود. ویژگی دیگری که اهمیت این مطالعه را افزایش می‌داد، موفقیت این کشورها در کاهش نابرابری و توسعه‌ی عدالت، هم‌زمان با رشد سریع اقتصادی بود. اما علت این رشد سریع و کم‌سابقه چه بود؟

کارشناسان بانک جهانی انباشت وسیع سرمایه‌ی فیزیکی و انسانی را علت اصلی رشد اقتصادی شرق آسیا می‌دانند. از نگاه آنان، بالا بودن نرخ پس‌انداز، توجه دولت به کشاورزی، رشد قابل توجه صادرات و جذب فناوری خارجی، کاهش نرخ رشد جمعیت و رشد سریع بهره‌وری عوامل تولید، زمینه‌ساز توسعه‌ی اقتصادی این کشورها بود.

کارشناسان بانک جهانی انباشت وسیع سرمایه‌ی فیزیکی و انسانی را علت اصلی رشد اقتصادی شرق آسیا می‌دانند. از نگاه آنان، بالا بودن نرخ پس‌انداز، توجه دولت به کشاورزی، رشد قابل توجه صادرات و جذب فناوری خارجی، کاهش نرخ رشد جمعیت و رشد سریع بهره‌وری عوامل تولید، زمینه‌ساز توسعه‌ی اقتصادی این کشورها بود. دولت‌ها نیز در همه‌ی کشورهای این منطقه، از راه‌هایی چون اعطای اعتبارات هدفمند به صنایع منتخب، تأسیس بانک‌های دولتی و حمایت از آن‌ها و توسعه‌ی نهادهای بازاریابی صادرات، دخالتی گسترده در اقتصاد داشتند. به‌علاوه عوامل جغرافیایی و فرهنگی مانند دستیابی به آب‌های آزاد، نزدیکی جغرافیایی این کشورها و سابقه‌ی تاریخی روابط بازرگانی میان آن‌ها نیز نقش مهمی ایفا نمود.

اواخر دهه‌ی ۱۹۸۰ که نرخ رشد اقتصاد و ثبات نرخ ارز تثبیت شده بود، دولت‌های این منطقه از جمله دولت تایلند، سیاست‌هایی را برای ترغیب بیشتر سرمایه‌گذاری خارجی در پیش گرفتند، از جمله حذف محدودیت‌های سرمایه‌گذاری خارجی، حذف موانع مالکیت خارجی در صنایع صادراتی، ارائه‌ی مشوق صادراتی به صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری خارجی، اجازه‌ی قانونی انتشار اوراق قرضه‌ی خارجی به شرکت‌های تایلندی و کاهش مالیات بر سود تقسیم‌شده‌ی خارج از کشور. این اقدامات در سال‌های نخست تأثیر مثبت جدی بر فزونی ورود سرمایه‌های خارجی داشت؛ به‌نحوی‌که خالص ورود سرمایه به تایلند طی سال‌های ۱۹۹۶-۱۹۹۱ در مجموع به حدود ۸۵ میلیارد دلار بالغ شد. به‌لحاظ ترکیب نیز بیش از ۹۵ درصد سرمایه‌گذاری‌های خارجی در تایلند در خرید دارایی‌های مالی کوتاه‌مدت و سایر موارد (غیر از سرمایه‌گذاری مستقیم و فیزیکی) بود. همین نشانه برای انتظار شنیدن صدای شکستن روند رشد، کافی بود.
 
دوره‌ی شکنندگی و سقوط
بحران در ۲ ژوئیه سال ۱۹۹۷، زمانی علنی شد که دولت تایلند تصمیم گرفت واحد پول خود، بات (baht) را نسبت به دلار شناور کند. برخی اقتصاددانان معتقدند که این تصمیم به‌خاطر جلوگیری از سفته‌بازی در معاملات املاک و مستغلات یا سفته‌بازی در بورس صورت گرفت. براساس این تصمیم، ارزش واحد پولی بات به‌شدت افت کرد. این قضیه باعث کاهش ارزش پولی سایر کشورهای منطقه شد و طی این فرایند، روپیه‌ی اندونزی ۷۵ درصد، رینگین مالزی و پزو فیلیپین ۴۰ درصد و وون کره و بات تایلند ۵۰ درصد افت ارزش داشتند. با سقوط ارزش واحدهای پولی، بهره‌ی تمام وام‌های دلاری شرکت‌های فعال در این منطقه چنان سنگین شد که شرکت‌ها توانایی پرداخت آن‌ها را نداشتند و ورشکستگی‌ها آغاز شد. بازار سهام سقوط کرد و خیلی سریع دامن تمام اقتصادهای مرتبط با شرق آسیا را گرفت.

کشورهای عضو آسه‌‌آن (ASEAN) که در سال ۱۹۹۶، معادل ۹۳ میلیارد دلار جریان ورودی سرمایه داشتند، در سال ۱۹۹۷، بالغ بر ۱۲ میلیارد دلار خروج سرمایه را تجربه کردند. این وارونگی ۱۰۵میلیارددلاری جریان سرمایه در یک‌ سال، بزرگ‌ترین از این نوع در تاریخ تجارت جهانی بود.

بحران در ۲ ژوئیه سال ۱۹۹۷، زمانی علنی شد که دولت تایلند تصمیم گرفت واحد پول خود، بات (baht) را نسبت به دلار شناور کند. برخی اقتصاددانان معتقدند که این تصمیم به‌خاطر جلوگیری از سفته‌بازی در معاملات املاک و مستغلات یا سفته‌بازی در بورس صورت گرفت. براساس این تصمیم، ارزش واحد پولی بات به‌شدت افت کرد. این قضیه باعث کاهش ارزش پولی سایر کشورهای منطقه شد.

به‌عنوان مثال، در کشور مبدأ بحران یعنی تایلند، نسبت ذخایر خارجی رسمی به بدهی‌های کوتاه‌مدت که بالا بودن آن یکی از شاخص‌های عدم شکنندگی اقتصاد است، طی ماه‌های قبل از بحران به‌تدریج کاهش یافت و از ۱.۱ به ۰.۷ رسید. همچنین نسبت ذخایر خارجی به پایه‌ی پولی از ۲.۵ به ۱.۵ نزول کرد که هر دو شاخص بیانگر شکننده‌تر شدن اقتصاد بود. در دوره‌ی پیش از بحران، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساخت‌وساز به پنجاه درصد کل سرمایه‌گذاری ثابت کشور رسیده بود و سهم قابل توجهی از اعتبارات بانکی نیز برای بخش املاک صرف می‌شد. افزایش کسری حساب جاری در سال پیش از بحران، که رقم آن به هشت درصد تولید ناخالص داخلی رسید نیز شاهد دیگری برای هشدار ناترازی در اقتصاد بود.

با نمایان شدن بحران، صندوق بین‌المللی پول که نگران از سرایت بحران به سایر بازارهای جهانی بود، نسخه‌ای برای این اقتصادها پیچید که همان بسته‌ی متعارف بود. براساس این بسته، دولت هزینه‌های خود را کاهش می‌دهد و نرخ بهره را بالا می‌برد تا اعتماد به اقتصاد بازگردد. این بسته البته در مورد این کشورها که در سراشیبی سقوط قرار داشتند، کارساز نشد و شدت آسیب‌های اقتصادی را بیشتر هم کرد. سقوط رشد اقتصادی، جهش بیکاری و ورشکستگی و افزایش تورم، ثمرات این بحران برای تمام اقتصادهای شرق آسیا بود؛ نتایجی که اگرچه پس از چهار سال فروکش کرد، اما تأثیرات اقتصادی و حتی سیاسی (مانند سقوط دولت سوهارتو) زیادی به‌دنبال داشت. البته دومین دور مداخله‌ی صندوق بین‌المللی پول برخلاف دور نخست، توانست تا حدودی ثبات و اعتماد را به این اقتصادها بازگرداند.
 
ریشه‌ی شکنندگی
همانند رشد این منطقه، برای بحران هم علل بسیاری ذکر می‌شود. پیش از آنکه بحران آغاز شود، سه مشکل عمده‌ی ساختاری در اقتصاد منطقه وجود داشت: ۱. تکیه بر بدهی‌های کوتاه‌مدت خارجی برای تأمین مالی سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، ۲. ضعف نظام تأمین اجتماعی و انعطاف‌ناپذیری بازار کار و ۳. تخریب محیط‌زیست. هرچند این مشکلات اهمیت فراوانی داشتند، اما برای شروع بحران کافی نبودند. به اعتقاد کارشناسان بانک جهانی، علت اصلی بروز بحران، ظهور آسیب‌پذیری ساختاری در اقتصادهای منطقه بود. ورود گسترده‌ی سرمایه‌های خصوصی کوتاه‌مدت از بازارهای جهانی (نه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی) در کنار نظام مالی آزاد، اما ضعیف این کشورها، منجر به گسترش شدید اعتبارات شد که ایجاد حباب قیمت و افزایش بدهی بنگاه‌ها را به‌دنبال داشت. بدین‌ترتیب درجه‌ی آسیب‌پذیری اقتصاد منطقه افزایش یافت.

در شرق آسیا، ثبات نرخ ارز در کنار تفاوت شدید نرخ بهره، باعث سرازیر شدن سیل سرمایه‌های کوتاه‌مدت خارجی به این بازارها شد. از طرف دیگر، بخش شرکتی کشورهای منطقه نیز به‌دلایل گوناگون (از جمله پایین‌تر بودن هزینه‌ی تأمین مالی از خارج و همچنین ثبات نرخ ارز)، تمایل زیادی به دریافت وام‌های خارجی داشتند. آنچه این وضعیت را تشدید می‌کرد، ضعف مقرراتی شدید در بخش مالی اقتصاد و مواجهه‌ی ساده‌انگارانه با شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی بود.

در شرق آسیا، ثبات نرخ ارز در کنار تفاوت شدید نرخ بهره، باعث سرازیر شدن سیل سرمایه‌های کوتاه‌مدت خارجی به این بازارها شد. از طرف دیگر، بخش شرکتی کشورهای منطقه نیز به‌دلایل گوناگون (از جمله پایین‌تر بودن هزینه‌ی تأمین مالی از خارج و همچنین ثبات نرخ ارز)، تمایل زیادی به دریافت وام‌های خارجی داشتند.

سهم عامل سرمایه‌گذاران نامطمئن خارجی چنان بود که نخست‌وزیر وقت اندونزی، ماهاتیر محمد، به‌صراحت از نقش جرج سوروس (سرمایه‌گذار معروف آمریکایی) در این بحران خبر داد. جالب این بود که سوروس در چهارشنبه‌ی سیاه انگلیس در ۱۶ ژانویه‌ی سال ۱۹۹۲ نیز مشابه چنین رفتاری را انجام داده بود. او با فروش استقراضی (short selling) ده‌ها میلیارد دلار لیر استرلینگ، نوسانی بزرگ در بازار پولی انگلیس ایجاد نمود و به ویرانگر بانک مرکزی انگلیس مشهور شد تا بتواند این بانک را به تغییر سیاست نرخ بهره‌ی مدنظر خود، تسلیم نماید.
 
نتیجه‌گیری
اگرچه بحران شرق آسیا که از سال ۱۹۹۷ آغاز شده بود، در سال ۲۰۰۰ به آرامش رسید، اما به نقطه‌ی عطفی در مباحث سیاست‌گذاری اقتصادی تبدیل شد. لزوم پرهیز از وابستگی زیاد به پیشران‌های خارجی، لزوم ایجاد توازن میان پیشبرد بخش واقعی و بخش مالی اقتصادی و کاهش مجال به سفته‌بازان، پرهیز از تکیه‌ی طولانی بر ثبات نرخ ارز و سود بانکی در کنار لزوم نظام مقررات‌گذاری هوشمند در برابر سرمایه‌گذاری خارجی، از مهم‌ترین درس‌هایی بود که بحران شرق آسیا به سیاست‌گذاران داد؛ درس‌هایی که مراعات آن می‌تواند درجه‌ی مقاومت اقتصاد را نسبت به فشارها و تلاطم‌های بیرونی افزایش دهد.

 

استکبار جهانی و به طور ویژه آمریکا، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران راه‌های مختلفی چون ، تحمیل جنگ، توطئه ، ترور وتحریم را ،علیه ملت ایران را پیموده و به نتیجه دلخواه خود نرسیده و اکنون بیش از قبل به فکر نفوذ در ابعاد فرهنگی، سیاسی و از جمله  اقتصادی در ایران است.

 

 

آمریکایی‌ها در نفوذ اقتصادی کهنه‌کار و دست بلندی دارند و تاریخ اقتصادی جهان بر این امر صحه می‌گذارد.

 

 

برای مثال ((شبیخون نیکسون» در تاریخ اقتصادی جهان ، نمونه‌ای بارز از نفوذ آمریکایی هاست .

 

 

.آمریکایی‌ها تعهد کرده بودند که هر که دلار آمریکا را به عنوان دارایی‌اش نگهداری کند، در صورت مراجعه، به ازای هر 35 دلار یک اونس طلا تحویل وی می‌دهند. با این ترفند پول خود یعنی دلار را جهان روا و جهان قبول کردند. اما با سوء استفاده، اقدام به چاپ بی‌رویه دلار کردند و زمانی که دولت‌ها و اشخاص خواستند دلارها را تحویل آمریکا دهند و طلا بگیرند، یکدفعه نیکسون در سال 1971وقتی مشاهده کرد دلار به سلطه ی خود در جهان دست یافته ، یکدفعه اعلام کرد که تعهد آمریکا برای تبدیل دلار به طلا خاتمه یافته و عهد شکستند...

 

 

بحران آسیای جنوب شرقی در سال 1998 را نمونه‌گیری از نفوذ اقتصادی آمریکایی‌ها ست

 

 

در شرایطی که خیلی افراد پیوند اقتصادی کشورهای آسیای جنوب شرقی با اقتصاد آمریکا را عامل رشد این کشورها می‌دانستند برخی سرمایه داران خاص آمریکایی با خروج سرمایه‌های پولی و مالی خود از بازارهای آسیای جنوب شرقی این کشورها را با بحران مالی و اقتصادی مواجه کردند و جالب آنجا بود که وقتی این کشورها به نهادهای پولی و مالی جهانی که تحت سیطره و نفوذ آمریکایی‌ها است مراجعه می‌کردند، اینها برای اعطای وام به دولت‌های بحران دیده، شرط‌هایی می‌گذاشتند که یکی از آنها انتخاب وزرای اقتصاد و رؤسای بانک مرکزی باب میل آمریکایی‌ها و غربی‌ها بود.

 

 

«ماهاتیر محمد، نخست وزیر سابق مالزی - که بسیار هم آدم پُرکار و دقیق و جدی و پایبندی بود - به تهران آمد، به دیدن من هم آمد؛ همان اوقات بود که تحولات گوناگونی در آسیای شرقی اتفاق افتاده بود؛ در مالزی، اندونزی و تایلند، و زلزله ی اقتصادی به وجود آمده بود. همین سرمایه دار صهیونیستی و بعد سرمایه دارهای دیگر، با بازیهای بانکی و پولی توانستند چند تا کشور را به ورشکستگی بکشانند. در آن وقت ماهاتیر محمد به من گفت: من فقط همین قدر به شما بگویم که ما یک شبه گدا شدیم! البته وقتی کشوری وابستگی اقتصادی پیدا کرد و خواست نسخه های اقتصادی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول را عمل بکند، همین طور هم خواهد شد. ( بیانات در دیدار دانشگاهیان سمنان ۱۳۸۵/۸/۱۸)

 

 

آمریکایی‌ها از فرصت خصوصی‌سازی در برخی از کشورها استفاده کرده و در مراکز حساس و استراتژیک صنعتی و اقتصادی آنها نفوذ کردند . با نام  شرکت های اقتصادی ، فروشگا ه و هایپر مارکت قرار داد های اقتصادی می بندند ولی غیر مستقیم دست به فعالیت های فرهنگی و سیاسی می زنند ، اینها راه نفوذ و جاسوسی برای دولت‌های استکباری به‌خصوص امریکاست.

 

 

آمریکایی ها در حوزه علمی نیز برای پروژه نفوذ برنامه ریزی کردند.

 

 

به عنوان مثال سفر یک تیم دانشگاهی از دانشگاه بال آمریکا و چند دانشگاه آمریکایی دیگر به ایران که در سکوت خبری صورت گرفت .

 

 

تسهیل اعطای بورسیه به دانشجویان ایرانی –  رونق دهی به انرژی پاک – نشست های علمی دانشمندان ایرانی ، اروپایی و آمریکایی تحت عنوان دیپلماسی علمی – طرح های زیست محیطی در دریاچه ارومیه و معضل آلودگی هوا از جمله مسیر های نفوذ در این زمینه ها می باشد.

 

 

برای همین نباید خوشبین باشیم و دل خوش کنیم که حالا  همه چیز خوب است و این حضورها و واردات مختلف می‌تواند باعث رونق کشور شود.

 

گزارشی از رآکتورهای هسته‌ای؛

دنیایی به وسعت 424 راکتور بی دردسر و رآکتوری با یک دنیا دردسر!

دنیایی که پیش رو داریم به یقین دنیایی هسته ای خواهد بود؛ دنیایی که صدها رآکتور در آن به صورت رسمی و علنی فعال هستند. حال سوال اینجاست در دنیای به وسعت رآکتورها چرا یک رآکتور، به اندازه تمام رآکتورها برای غرب اهمیت دارد.

گروه بین‌الملل مشرق - انرژی هسته ای امروزه به بخش اصلی و اساسی نیازهای دنیای مدرن به خاطر افزایش تقاضای انرژی و سوخت تبدیل شده که یکی از نتایج حاصل از افزایش جمعیت در سراسر جهان به شمار می آید.

اما در کنار این انرژی برخی از کشورهای بزرگ و قدرتمند توجه و اهتمام خود را بر تولید سلاح های هسته ای به عنوان یکی از انواع سلاح های کشتار جمعی مورد استفاده در عملیات بازدارندگی متمرکز کرده اند.

برای دستیابی به هدف اول و همچنین هدف بعدی، کشورها نیازمند ساخت و احداث رآکتورهای هسته ای برای استفاده از انرژی هسته ای در تمام حوزه های اقتصادی و نظامی هستند.
گزارش زیر پراکندگی رآکتورهای هسته ای در کشورهای مختلف و سراسر جهان و اینکه چه کشورهایی دارای بیشترین رآکتور هسته ای می باشند، را بررسی می کند.

ایران از چند کشور اسیر گرفت؟ مگه با چند تا کشور میجنگیدیم؟

امیر سیفی:از 37 کشور اسیر داشتیم

معاون نیروی انسانی ارتش جمهوری اسلامی ایران گفت: در روزهای نخست انقلاب اسلامی سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی از نظر تجهیزات و دیگر بخش‌ها در وضعیت مطلوبی نبودند ولی با این وجود توانستند در جنگ تحمیلی در مقابل دنیای استکبار که با دیگر کشورها علیه ایران به هماهنگی رسیده‌ بودند به پیروزی دست یابند تا جایی که در آن زمان از 37 کشور دنیا اسیر داشتیم.

به گزارش مشرق، امیر حسن سیفی در حاشیه سفر به مازندران با اشاره به آخرین وضعیت دفاعی ایران اسلامی بیان داشت: در روزهای نخست انقلاب اسلامی سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی از نظر تجهیزات و دیگر بخش‌ها در وضعیت مطلوبی نبودند ولی با این وجود توانستند در جنگ تحمیلی در مقابل دنیای استکبار که با دیگر کشورها علیه ایران به هماهنگی رسیده‌ بودند به پیروزی دست یابند تا جایی که در آن زمان از 37 کشور دنیا اسیر داشتیم.

معاون نیروی انسانی ارتش جمهوری اسلامی ایران با تاکید اینکه امروزه سپاه و ارتش ایران به هیچ وجه با دوران انقلاب و جنگ تحمیلی قابل مقایسه نیست، تصریح کرد: ما هم امروزه به دنبال تجهیزات نیستیم و بزرگترین دستاورد ما مردمانی هستند که تجربه هشت سال دفاع مقدس را دارند و روزهای انقلاب اسلامی را به درستی درک کرده‌اند زیرا مردم‌مان دشمن را کامل می‌شناسند، نسبت به ترفندها و تاکتیک‌های آن کاملا آشنایی دارند و می‌دانند که چگونه باید در صحنه حضور پیدا کنند.

معاون نیروی انسانی ارتش جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه همه تجهیزات نوین و دفاعی ارتش جمهوری اسلامی 29 فروردین هر سال که به نام روز ارتش نامگذاری شده رونمایی می‌شود، گفت: هم‌اکنون متخصصان ما مشغول به کار و فعالیت شبانه‌روزی هستند و دستاوردهای جدیدشان در روز 29 فروردین آینده به نمایش درمی‌آید.

رویداد شماری افزایش تحریم‌ها پس از آذر ۹۲؛

55 مورد تحریم‌هسته‌ای پس از توافق ژنو توسط آمریکا

عملکرد آمریکا طی ۸ ماه سپری شده از توافق ژنو، نشان می دهد برخلاف ادعاهایی که مطرح می شود، ماشین تحریم آمریکا علیه ایران متوقف نشده است.

به گزارش پایگاه 598 به نقل از رصد، ۳ آذر ۹۲ ایران و گروه ۱+۵، توافقنامه ژنو را به امضا رساندند و هر یک از دو طرف در ازای امتیازاتی که از طرف مقابل دریافت کردند، متعهد به انجام برخی تعهدات شدند که یکی از چالشی ترین این موارد ،بحث خودداری از اعمال تحریم های جدید علیه ایران بود.در مذاکرات ژنو این بندها مورد توافق قرار گرفته است:

هیچ تحریم جدیدی از طرف شورای امنیت سازمان ملل بر فعالیت های هسته ای ایران وضع نمی شود.

هیچ تحریم جدیدی از طرف اتحادیه اروپا بر فعالیت های هسته ای ایران وضع نمی شود.

دولت آمریکا، با همکاری مستمر و ایفای نقش متناسب رئیس جمهور و کنگره، مانع اعمال تحریم های جدید علیه فعالیت های هسته ای ایران خواهد شد.

همچنین در مقدمه توافق ژنو یا همان برنامه اقدام مشترک نیز تصریح شده است که «در طول این مدت همه طرف های ماجرا تلاش خواهند کرد تا فضای سازنده برای انجام مذاکرات با حسن نیت، پابرجا باقی بماند.» نکته اصلی اینجاست که در توافق ژنو برای راستی آزمایی این که ایران به تعهدات خود عمل کرده یا نه مسئول آن تعیین شده و آژانس قرار است این کار را انجام دهد و این نهاد نیز تاکنون در ۲ گزارش رسمی خود تایید کرده که ایران بند به بند تعهدات خود در ژنو را انجام داده است و حتی وزارت خارجه آمریکا نیز هفته گذشته در گزارشی همین موضوع را اعلام کرد.

با این حال، عملکرد آمریکا طی ۸ ماه سپری شده از توافق ژنو، نشان می دهد برخلاف ادعاهایی که مطرح می شود ماشین تحریم آمریکا علیه ایران متوقف نشده است. براساس بررسی های انجام شده به ویژه بر پایه گزارش وزارت خزانه داری آمریکا در طی حدود ۸ماه پس از توافق ژنو بیش از۵۵مورد تحریم جدید از سوی آمریکا علیه شرکت ها، بانک ها و افراد به ادعای مرتبط با برنامه هسته ای ایران یا مسائل حقوق بشر و تروریسم اعمال شده است البته این تعداد شامل موارد جزئی نیست که قطعا تعداد این تحریم ها را افزایش خواهد داد همچنین اتحادیه نیز ۱۷ شرکت و فرد را در ارتباط با ایران تحریم کرد.

اعتراض روسیه به تحریم های آمریکا

در زمستان ۹۲ و ۲ ماه پس از اعمال گسترده تحریم های جدید علیه ایران، تیم هسته ای کشورمان مذاکرات کارشناسی وین را در اعتراض به رفتار آمریکایی ها ترک کرد، تحریم های جدید حتی با واکنش وزارت خارجه روسیه مواجه شد و این وزارتخانه با صدور بیانیه ای ، تحریم های جدید را «نقض مستقیم توافقنامه ژنو» و نیز «نقض قوانین بین المللی» خواند. تحت چنین شرایطی است که حتی مقامات آمریکایی اذعان می کنند توافق ژنو دستاورد مهمی برای اقتصاد ایران نداشته است.

گزارش معاون خزانه داری آمریکا درباره تحریم های ایران

دیوید کوهن، معاون وزارت خزانه داری آمریکا که مسئول مستقیم تحریم های ایران در این وزارتخانه است همین ماه در جمع نمایندگان کنگره گفت: بسته کاهش تحریم در توافق موقت ژنو به اقتصاد ایران کمکی نکرده است. وی افزود: ما سال گذشته زمانی که برنامه اقدام مشترک را اعلام کردیم، گفتیم که انتظار نداریم بسته کاهش تحریم ها در توافق ژنو اقتصاد ایران را بهبود بخشد، و این بسته این کار را نکرده است. کوهن ادامه داد: شرکتها دلایل خوبی برای تردید در زمینه تجارت با ایران دارند. عمده تحریم ها پابرجا هستند و ما قویا قصد داریم که به اجرای تحریم های سخت ادامه دهیم.کوهن به سناتورها اطمینان داد که: «معتقدیم منابع لازم را برای تضمین اینکه تحریم ها به شیوه مؤثر اجرا می شوند، در اختیار داریم و تحریم ها را ادامه خواهیم داد.»

درآمد ۵/۱۵ میلیارد دلاری آمریکا از جریمه چندبانک به بهانه نقض تحریم

با این حال، اعمال تحریم های اقتصادی علیه ایران در سال های اخیر منافع بسیاری برای آمریکا داشته است. یکی از مهم ترین جریمه هایی که اخیرا رسانه ای شد، جریمه ۹ میلیارد دلاری بانک «بی.ان.پی. پاریباس»فرانسه بود که حتی صدای فرانسوا اولاند رئیس جمهور و لوران فابیوس وزیرخارجه این کشور را هم درآورد. به دنبال جریمه بانک بی ان پی پاریباس، آسوشیتدپرس طی گزارشی به نحوه هزینه کردن جریمه بی سابقه این بانک پرداخت و نوشت، ایالت نیویورک نزدیک به ۳٫۳ میلیارد دلار از این رقم را دریافت خواهد کرد.بر اساس این گزارش، فرماندار ایالت نیویورک قصد دارد این مبلغ را به بودجه سالانه این ایالت اضافه کند. این رقم بیش از کل بودجه سالانه زندان ها یا برنامه های رفاهی کودکان ایالت نیویورک است. البته این جرایم فقط به این بانک محدود نیست.

به گزارش نیویورک تایمز، صرف نظر از تمامی اثراتی که این جریمه و اقرارها می تواند برای بانک ها و موسسات مالی در بر داشته باشد و حتی موجب متضرر شدن مشتریان شود، نکته جالب توجه درآمدزایی هنگفت واشنگتن از این جریمه ها است. نیویورک تایمز نوشته که با یک جمع ساده از مبالغی که تنها برای برخی بانک ها ذکر شده است، به رقم ۵٫۶ میلیارد دلار می رسیم که با اضافه شدن مبلغ جریمه بی ان پی پاریباس این رقم به ۱۵٫۴ میلیارد دلار می رسد.

بخشی از لیست تحریم های جدید آمریکا علیه ایران پس از توافق ژنو

همچنین در تاریخ ۸آذر ۹۲ اتحادیه ارو پا شرکت مدیریت ساخت نیروگاه های هسته ای ایران و ۱۶ شرکت کشتیرانی را با ادعای حمایت از برنامه هسته ای و دور زدن تحریم ها ، تحریم کرد.

تاریخ             اسامی تحریم شدگان                            ادعای آمریکا برای تحریم

21آذر 92       4شرکت خارجی و 5نهاد ایرانی.             خزانه داری آمریکا اعلام کرد این شرکت ها از برنامه هسته ای ایران حمایت می کنند

4بهمن 92        وضع جریمه 152میلیون دلاری به بانک کلیراستریم آلمان        به دلیل داشتن مراودات بانکی با ایران

8بهمن 92       بانک روسی «بانک ماسکوا» 9٫4میلیون دلار جریمه شد       نقض تحریم های یک جانبه واشنگتن علیه ایران

17بهمن 92     18شرکت و 14فرد ایرانی                                            نقض تحریم های نقل و انتقال مالی و فروش نفت

17بهمن 92     یک شهروند تبعه ترکیه              تلاش برای دستیابی به مهندسی معکوس یک قایق تندروی جنگی برای ایران

17بهمن 92       چند تن از اعضای سپاه پاسداران                                 حمایت از گروه های شبه نظامی

9اردیبهشت 93  8شرکت چینی و 2شرکت در دبی                               دور زدن تحریم ها و مبادلات تجاری با ایران

19تیر 93          جریمه 500میلیون دلاری از کومرتس بانک، دومین بانک بزرگ آلمان    به دلیل نقض تحریم که البته هنوز نهایی نشده

22تیر 93       جریمه 8میلیارد و 900میلیون دلاری بانک فرانسوی بی ان پی پاریباس    به اتهام مراودات بانکی با ایران

مواضع تند مراجع عظام تقلید علیه بانک در دیدار با رئیس بانک مرکزی

بانکداری اسلامی یا بانکداری بدون ربا واژه‌ای است که از اوائل ورود بانک به کشورهای اسلامی از سال ۱۹۷۰ همواره مورد بحث و بررسی علمای دین و اقتصاددانان قرار گرفته و تا به امروز نیز این بحث‌ها ادامه دارد.

کشورهای مسلمان برای استفاده از مزایای این سیستم دست به کار شدند تا قوانین آن را مطابق با فقه و احکام اسلامی تعریف کنند تا عملیات بانکداری بر اساس فقه معاملات اسلامی صورت گیرد و ربا که یکی از بزرگ‌ترین گناهان کبیره‌ است از آن حذف گردد. بر این اساس طبق فقه اسلامی دریافت پول اضافی از وام‌گیرنده ربا و حرام است.

در کشور ما برای حل این مشکل مجلس شورای اسلامی ایران در سال ۱۳۶۲ قانونی را با عنوان قانون عملیات بانکی بدون ربا به تصویب رساند که از سال ۱۳۶۳ اجرایی شد. بر طبق این قانون «بانک‌های جمهوری اسلامی در برابر تسهیلاتی که به مشتریانشان ارائه می‌دهند حق دریافت مبلغ نقدی یا جنسی که از قبل تعیین شده باشد ندارند و اعطای تسهیلات بانکی از راه یازده عقد اسلامی مجاز انجام می‌شود».

اما با بررسی عملکرد سیستم بانکی کشور مشاهده می‌شود که عملیات بانکداری بدون ربا در واقع در بسیاری از بانک‌ها در حد اسم باقی مانده و تا به امروز عملیاتی نشده است. علما‌ و مراجع تقلید بارها بر ربوی بودن معاملات بانکی در کشور تاکید کرده و خواستار اصلاح این روش بوده و هستند.

بر این اساس و با توجه به نهی شدید اسلام از معاملات ربوی که در برخی روایات گناه آن را بالاتر از زنا در کعبه با محارم و جنگ با خدای متعال ذکر کرده‌اند و اثر مستقیم بانکداری در زندگی مردم، به نظر می‌رسد مسئولین امر باید هر چه زودتر برای برون رفت از این وضعیت اقدام کنند و با بهره‌گیری از نظر مراجع تقلید و علما و حوزه‌های علمیه راه‌های عملی اجرای بانکداری بدون ربا و بانکداری اسلامی را یافته و با دقت و حساسیت به اجرای آن بپردازند.

در این راستا ولی‌الله سیف رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سفری یک روزه به قم برای بهره‌مندی از نظرات مراجع تقلید و علمای حوزه‌ علمیه با ایشان دیدار و گفت‌وگو کرد.

* هنوز برای بانکداری بدون ربا کاری انجام نشده است

آیت‌الله سید هاشم حسینی بوشهری در این دیدار اظهار کرد: کنترل شدن تورم در کشور را به فال نیک می‌گیریم و امیدواریم این خبرها پی‌درپی باشد.

وی بر ضرورت فعال کردن امکانات بانک‌ها در راستای تولید تأکید و ابراز کرد: یکی از اقدامات مهم باید رونق تولید در کشور باشد و اینکه برخی وام بگیرند و معلوم نشود با آن چه کاری انجام می‌دهند شایسته نیست.

مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور ادامه داد: هر چند در شرایط تحریم کار ما در عرصه تولید سخت است اما اگر چرخه تولید بچرخد تورم پایین می‌آید و مشکلات اقتصادی کشور حل می‌شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه اقتصاد کشور ما اقتصادی سیاسی است، اظهار کرد: نباید اقتصاد متأثر از اظهارنظرهای سیاسی باشد گاهی یک جمله التهاب ایجاد می‌کند و وضعیت اقتصادی کشور را به هم می‌ریزد.

حسینی بوشهری با اشاره به بیانات رهبری مبنی بر اینکه نباید اقتصاد کشور را به مذاکرات گره بزنیم بلکه باید به درون توجه کنیم‌ گفت: اگر مسائل اقتصادی ما به مذاکرات گره زده شود با یک لبخند و اخم دشمن مسائل تغییر پیدا می‌کنند.

وی با بیان اینکه توسعه بانک‌ها باید کارشناسی شده باشد، گفت: توسعه بانک‌ها سبب ایجاد رقابت و سودهای آنچنانی می‌شود.

امام جمعه قم با اشاره به اینکه هنوز برای بانکداری بدون ربا کاری انجام نشده است ابراز کرد: در برخی از کشورهای خارجی نرخ سود بسیار کم است؛ باید روندی در پیش گرفته شود تا مشکلات حل شود و در این زمینه حوزه هر کمکی که بتواند ارائه می‌دهد.

وی بر ضرورت ارائه یک سیستم بانکی از منظر اسلامی تأکید کرد و گفت: در این زمینه حوزه می‌تواند به شما کمک کند و مراجع تقلید و علما همیشه شما را دعا می‌کنند تا در کارهایتان موفق باشید.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه ملت ایران جزء بهترین و فداکارترین ملت‌ها است، بر ضرورت خدمت رسانی به آنها تأکید کرد و افزود: ملت همیشه و در همه صحنه‌های دفاع از انقلاب حضور داشتند و باید به بهترین شکل به آنها خدمت کنیم.

* بانک‌ها عقود شرعیه را رعایت نمی‌کنند و بانکداری ما در حال تبدیل به بانکداری اسلامی توأم با ربا است

آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در این دیدار با اشاره به اینکه مردم با روی کار آمدن دولت جدید به حل مشکل انرژی هسته‌ای و بهبود وضعیت اقتصادی امید پیدا کردند گفت: اگر در بحث انرژی هسته‌ای دشمنان لجبازی نکنند شاید این مسئله به نتیجه برسد.

آیت‌الله مکارم شیرازی با بیان اینکه فشار اقتصادی بر طبقات پایین خیلی زیاد است،‌ ابراز کرد:‌ مردم در این ارتباط با ما صحبت می‌کنند و ۷۰۰ نامه در این رابطه آمده است که از مشکلات اقتصادی گلایه می‌کنند.

وی مشکلات کارخانه‌ها را مورد توجه قرار داد و گفت:‌ امروز کارخانه‌ها گلایه می‌کنند که با گران شدن همه چیز از ما توقع دارند تا اجناس خود را با همان قیمت گذشته به فروش برسانیم.

آیت‌الله مکارم شیرازی بیان کرد:‌ بانک‌ها عقود شرعیه را رعایت نمی‌کنند و بانکداری ما در حال تبدیل به بانکداری اسلامی توأم با ربا است؛‌ در عقود اسلامی باید به همان عقد عمل شود و برای غیر آن نمی‌توان عمل کرد.

وی با بیان اینکه در بانکداری اسلامی بانک باید سرمایه را به تولید ببرد و اگر سهمی می‌دهد از درآمد آن تولید باشد افزود: بانک‌ها باید جلوی ازدیاد شعبه‌ها را بگیرند چون مردم تصور می‌کنند که بانک‌ها درآمد فراوانی دارند که این همه شعبه دارند.

این مرجع تقلید با تأکید بر اینکه بانک‌ها باید سود در سایه خدمت ارائه دهند نه منهای خدمت به مردم گفت:‌ بانک‌ها بیش از همه چیز سود خود را می‌بینند.

آیت‌الله مکارم شیرازی با اشاره به مسئله هدفمندی یارانه‌ها ابراز کرد: این یارانه‌ها از ابتدا بلایی برای مملکت بود و بنده به مجلس گفتم که باید جلوی این مسئله را از ابتدا می‌‌گرفتید.

وی با بیان اینکه دادن پول هنگفت چرخ اقتصاد ما را می‌خواباند، اظهار کرد: فقط یک سوم جمعیت ما نیازمند دریافت یارانه هستند.

آیت‌الله مکارم شیرازی با اشاره به اینکه بانک‌ها نباید جریمه تأخیر بگیرند،‌ گفت: جریمه‌های تأخیر داخل در فاز تعزیر می‌شود و این تعزیر متعلق به بیت‌المال و حاکم شرع است.

وی با بیان اینکه آمارها باید واقعی باشند، ابراز کرد: آمارها نباید خوشایند دولت‌ها باشد و هر تشکیلاتی که آمار غیرواقعی بدهد در آینده با شکست مواجه می‌شود.

*در مملکت اسلامی بانک‌ها نباید جریمه دیر کرد بگیرند

آیت‌الله حسین نوری همدانی نیز با تاکید بر اینکه نباید برخی از مشکلات اقتصادی را به دلیل تحریم‌ها بدانیم گفت: اقتصاد یکی از جنبه‌های مهم جامعه اسلامی است و باید نسبت به آن اهتمام لازم را داشته باشیم.

این مرجع تقلید اظهار کرد:‌ فقر در اسلام وجود ندارد و برنامه اسلامی طوری است که اگر به آن عمل شود فقر ریشه‌کن می‌شود.

آیت‌الله نوری همدانی با بیان اینکه اسلام سعی می‌کند، در جامعه سه موضوع جهل، فقر و ظلم را ریشه‌کن کند،‌ ابراز کرد:‌ مبنای اسلام این است که مردم فقیر نباشند و رفاه نسبی داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه باید بر قیمت‌ها نظارت وجود داشته باشد،‌ بیان کرد:‌ عدم توجه به قیمت‌ها سبب فقر در جامعه می‌شود؛ متأسفانه در کشور اجناس در هر منطقه‌ای به یک قیمت عرضه می‌شود.

استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه ۵۰ درصد گرانی و فقر، معلول بی مدیریتی است، یادآور شد:  فقر عارضه کمرشکن و تلخی است.

آیت‌الله نوری همدانی با تأکید بر اینکه فقر سبب انحطاط و عقب‌ماندگی می‌شود، خاطرنشان کرد: اگر بتوانید با برنامه‌ریزی با فقر مبارزه کرده و آن را ریشه‌کن کنید، اقدام مؤثری در مسیر پیشرفت کشور انجام داده‌اید.

آیت‌الله نوری همدانی با بیان اینکه بانک‌ها نقش مهمی در زندگی اقتصادی مردم دارند، گفت: فرهنگ بانک‌ها مربوط به اروپا است و از آنجا به ایران آمده است و ما باید بانکداری را اسلامی کنیم.

وی با اشاره به اینکه باید هدف بانک‌ها خدمت به مردم باشد، عنوان داشت: باید به مسئله بانکداری بدون ربا توجه کنیم و این مسئله باید از ایران اسلامی آغاز شود.

این مرجع تقلید با بیان اینکه پول افراد متمول باید در مسیر تولید و چرخیدن چرخ اقتصاد مملکت مصرف شود، ابراز کرد:‌ بانک‌ها دیرکرد می‌گیرند، مملکت اسلامی نباید بانک‌هایش به این شکل باشند.

آیت‌الله نوری همدانی با اشاره به اینکه اسلام، سود را در برابر کار می‌داند؛ نه در برابر سرمایه، گفت:‌ بانک‌ها باید بدون ربا و منشأ خدمت برای مردم باشند، عقود اسلامی واقعاً باید عقود اسلامی باشد؛ اگر ربا ریشه‌کن شود و پول‌ها را در راه تولید به کار ببریم، مشکلات ما حل می‌شود.

ملتی که جیب خالی داشته باشد ستون فقراتش شکسته شده و چنین ملتی اهل مقاومت نیست

آیت الله جوادی آملی با اشاره به اینکه همواره باید با مردم صداقت داشته باشیم خاطرنشان کرد: مردم دارای فطرت درستی هستند و در چارچوب دین حرکت می‌کنند.

وی تاکید کرد: اگر مردم عمل درست ببینند در مسیر دین می‌مانند چیزی که آنها را از مسیر خارج می‌کند اختلاس و بی‌عرضگی است.

آیت‌الله جوادی آملی با تاکید بر اینکه امام به مردم ثابت کرد که خیمه دین به همه مردم اختصاص دارد تصریح کرد: امروز در جامعه نیاز داریم که به اقتصاد و فرهنگ توجه لازم را داشته باشیم.

وی با اشاره به تاکید رهبری به توجه به اقتصاد مقاومتی گفت: در فرهنگ دینی و قرآنی مال و دارایی ستون اقتصادی جامعه است.

این استاد حوزه گفت: ملتی که جیب خالی داشته باشد ستون فقراتش شکسته شده و چنین ملتی اهل مقاومت نیست.

وی با اشاره به اینکه مشکلات اقتصادی موجب بروز مشکل در بخش‌های اشتغال و اقتصاد می‌شود، گفت: باید به دور از شعار به حفظ استقلال مملکت بود؛ ملتی که جیبش خالی باشد اهل سازش است.

وی با تاکید بر این‌که «ربا نه تنها راه حل نیست، بلکه راه بند است»، گفت: ربا و جریمه دیرکردی که حرام است را بانک‌ها از مردم می گیرند، به کارمندان خود به عنوان حقوق می‌دهند و آن‌ها نیز به خانه و زندگی خود می‌برند و این بدین مفهوم است وقتی کار حلال نباشد مستقیم حرام می‌شود و به جهنم می‌رود.

 جوادی‌آملی تاکید کرد: تاخیر دیرکرد حرام است و حقوقی که از این طریق پرداخت می‌شود نیز حرام است.

 وی با اشاره به این‌که «ربا را به جای قرض الحسنه به میدان آوردیم و کسی به کسی رحم نمی‌کند»، گفت: جامعه‌ای که رحم و عاطفه نداشته باشد پرونده‌های دستگاه قضا بیشتر می‌شود.

*اخذ دیرکرد در اسلام حرام است

آیت‌الله جعفر سبحانی نیز در دیدار رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه مسئولان باید کاری کنند که تجارت در دست مردم باشد و دولت بر کار آنها نظارت داشته باشد، اظهار داشت: ‌الان بانک‌ها کار تجارت را انجام می‌د‌هند که این باید اصلاح شود.

وی تاکید کرد: اگر بخواهیم تورم را کم و اشتغال ایجاد کنیم ‌باید درهای کشور را ببندیم و وار‌د‌ات د‌ر حد بسیار کم باشد.

این مرجع تقلید در ادامه ضرورت حمایت از تولیدات داخلی را مورد تاکید قرار داد و اظهار کرد: به طور مثال در کشور ما نساجی در حال رشد است و باید از این صنعت حمایت کرد.

وی تصریح کرد: باید زمینه‌ای فراهم شود که صادرات در کشور رونق گرفته و واردات نیز در حد ضروریات باشد.

آیت‌الله سبحانی گفت: اگر این اتفاق بیفتد تولید و اشتغال در کشور رونق گرفته و شاهد خواهیم بود که تورم نیز کنترل می‌شود.

این مرجع تقلید در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: استفتائاتی نزد ما می‌آید که افراد اقساط خود را پرداخت کرده‌اند ولی مشکل دیرکرد دارند.

وی تصریح کرد: اخذ دیرکرد در اسلام حرام است و کسب دیرکرد نوعی تعارض بین قوه مجریه و فتوا و فقه به وجود می‌آورد؛ مشکل دیرکرد در سیستم بانکی باید حل شود.

ربوی بودن عملیات بانکداری در کشور مورد تاکید همه مراجع و علمای بزرگ حوزه‌ علمیه است و مسئولین باید این دغدغه و هشدارها را جدی گرفته و با برنامه‌ریزی صحیح طبق دستورات اسلامی و نظارت بر عملکرد بانک‌ها این آسیب جدی را از نظام اسلامی دور کرده و در این عرصه نیز الگویی کاملاً اسلامی و انسانی به جهانیان ارائه دهند.

منبع: خبرگزاری فارس